پژوهش عمل نگر: باید ها و نباید ها ( ابراهیمی قوام و پور موسی 1382 به نقل از مک نیف )
نکات عملی در پژوهش عمل نگر. در این قسمت توصیه هایی برای آنچه که باید انجام شود یا انجام نشود ارائه می شود. به طور خالص و متمرکز عمل کنید؛ مطالعه خود را بر یک جنبه از کل موضوع متمرکز سازید.
سوالات پژوهش روشنی را شناسایی کنید: در پژوهش عمل نگر باید از طرح سوالات کلی اجتناب کنید برای مثال آیا ارتباطی بین درجه حرارت کلاس و میزان تمرکز وجود دارد؟
نسبت به آنچه که انجام می دهید واقع بین باشید. شما می توانید با در نظر گرفتن هدفهای واقع بینانه و مشخص به تغییر و اصلاح مسائلی که در پیرامون تان در جریان است بپردازید. این کار امری تدریجی و زمان بر است و به یکباره تغییر ایجاد نمی شود.
به طراحی و برنامه ریزی دقیق بپردازید: این جنبه بدان معناست که چشم انداز جایی را که میخواهید به آن برسید تعیین کنید و صرفاً به تعیین هدف های خاص نپردازید. در ابتدای کارتان معیارهایی را درباره نحوه اقدامات خود و میزان اثر بخشی آنها تعیین کنید.
دیگران را نیز درگیر کار کنید.
خود را یک مشاهده گر بدانید. این نوع پژوهش ریشه در احترام به عقاید دیگران دارد.
بر سبک یادگیری تمرکز کنید نه روی نتایج اقدامات
آنچه را آموخته اید گزارش دهید.(ص 4544 )
مراحل پژوهش در عمل : ( قاسمی پویا 1380)
مراحل پژوهش در عمل یا چرخه پژوهش، مراحل کاملاً خطی یا پلکانی نیست. همچنان که در ویژگی های این نوع از تحقیق اشاره شده است این مراحل دوری یا حلزونی است. از این رو آن را چرخه پژوهش نیز نامیده اند. با این حال چون این روش نیز منظم و هدفمند است پس لازم است مراحلی را در این پژوهش در نظر گرفت. مراحل پژوهش در عمل عبارتند از تشخیص، اجرا و ارزیابی و عرضه به شرح:
مرحله تشخیص:
1 مشخص کردن موضوع و عنوان پژوهش
2 توصیف وضعیت موجود و تشخیص مسئله
3گردآوری اطلاعاتشواهد1
4 تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها
5 انتخاب راه جدید موقتی مرحله ارزیابی و عرضه
7گردآوری اطلاعات شواهد2
8 ارزش یابی تأثیر اقدام جدید و تعیین اعتبار آن
9 تجدیدنظر و دادن گزارش نهایی یا اطلاع رسانی
*مشخص کردن موضوع و عنوان پژوهش: نخستین گام در هر پژوهش، تعیین موضوع یا زمینه تحقیق است.
آیا موضوع مورد توجه وی با شغل اش ارتباط دارد؟
آیا موضوع قابل بررسی و تحقیق است؟
توصیه ها:
ویژگی هایی که موضوع تحقیق می بایست داشته باشد:
* مورد علاقه شما باشد
* پژوهش پذیر باشد
* دارای اهمیت باشد
* در توان پژوهشگر باشد
* منابع اطلاعاتی کافی در اختیار باشد
* توصیف وضعیت موجود و تشخیص مسئله
پژوهش در عمل درباره وضعیتی است که در آن قرار داریم، یعنی: اینجا و اکنون. بنابراین لازم است پژوهشگر برای مشخص کردن مسئله مورد نظر خود که به دنبال بهبود و اصلاح آن است و ضعیت منفی را به روشنی توصیف کند تا تصویر مشخصی از آن چه در حال حاضر در محیط کار و مسئله آفرین وی می گذرد.
نمونه ای از پرسش های پژوهش در عمل :
چگونه می توانم در مدرسه به تفاوت های فردی کودکان توجه کنیم؟
چرا برخی از کارکنان همیشه دیر در سرکار حاضر می شوند؟ برای تغییر این وضع چه می توانم بکنم؟
چگونه می توانم والدین کودکان را به مشارکت بیشتر در امور مدرسه تشویق کنم؟
از کجا و چگونه به مشکل خود پی می بریم؟
معمولاً مسائل کاری افراد به صورت های گوناگون، خود را نشان می دهند. برای مثال به عنوان معلم پژوهنده می توانیم از طریق منابع زیر به مشکلات و مسائل خود پی ببریم:
1 احساس ما به عنوان یک معلم، ممکن است احساس کنیم کارها خوب پیش نمی رود.
2 اسناد و مدارک آموزشی: نمرات امتحانی شاگردان
3واکنش ها و اظهارات والدین دانش آموزان
4 واکنش های شاگردان
5 واکنش مدیر و همکاران
6 واکنش اداره
7 پژوهش های دیگران
8 اسناد و مدارک علمی
توصیه ها:
* هر چه مسئله دقیق و روشن و ملموس تر باشد، پژوهش درباره آن آسان تر خواهد بود.
* در میان گذاشتن موضوع با همکاران و افراد منتقد و استفاده از نظرات منطقی آنان.
* موضوع و مسئله تحقیق باید مطلبی باشد که واقعاً پاسخ آن از پیش معلوم نباشد.
* درباره مسئله مورد نظر و اهمیت و هدف آن توضیح دهید تا ارزش کار برای دیگران کاملاً مشخص شود.
