مدیران مدارس و تحول در آموزش و پرورش :

مدرسه به عنوان محیطی که بیشترین تأثیر را بر دانش آموزان دارد مورد بررسی و نقد قرار می دهیم. با توجه به این که مدیران مدارس بیشترین تأثیر را بر روند اجرایی مدارس دارند، می توانند با برنامه ریزی های سازنده خود به فعال کردن محیط و بالا بردن بازده واقعی مدرسه کمک کنند.

کارهایی مثل: برآوردن نیازهای معلمان ( مربوط به کلاسشان)، غنی کردن کتابخانه مدرسه و کتابخانه های کلاسی که از اهمیتی زیادی در کیفیت آموزش برخوردارند، برگزاری مسابقات علمی در سطح مدرسه به منظور ایجاد تحرک آموزشی و پرورشی در دانش آموزان ( باید هدف از برگزاری مسابقات، افزایش ذخایر علمی دانش آموزان باشد نه این که صرفا مسابقه برگزار کنیم که بگویند در فلان مدرسه مسابقه جالبی برگزار شده است و کیفیت را سرلوحه کار قرار دهیم. ) و حتی مدیران مدیران مدارس همجوار مسابقات علمی به صورت لیگ برگزار کنند و از برندگان تقدیر کنند، درگیر کردن معلمان و نظرخواهی از آنها برای اداره امور مدرسه و دیگر کارهایی که با خلاقیت مدیر و همکاری معلمان تدوین و اجرا می شود.

مهمترین عناصری که در پیشرفت و تحول مدارس کمک شایانی می کند ( بر طبق فلسفه آقای دمینگ ) عبارتند از :

1- باید فضای مردم سالارانه و توأم با همکاری در مدارس حاکم باشد. در محیطی که گردآوری و ارزیابی مستمر داده ها بازشناسی و پشتیبانی می شود، اندیشه ها باید تقسیم شود. تمامی تصمیم ها و تمرین ها باید از اطلاعات، واقعیت ها، استدلال و شواهد ـ و نه قدرت ـ صاحبان اقتدار یا مسئولیت ناشی شود و تعیین تمرین ها و تصمیم های حاکم باید بر این مبانی استوار باشد. همه تصمیم ها و تمرین ها باید بر اساس هدایت اطلاعات، واقعیات، دلیل ها و مدارک باشد، نه قدرت و عظمت و شخصیت.باید کارها وصف شود و بعد دولتمردان تصمیم بگیرند.

2- مدیر باید تهدید را حذف کند، تشویق را ادامه دهد و از خبرگی و تخصص فرا گرفته کارمند در کار استفاده کند. این خبرگی، همراه با بهترین پژوهش، باید پایه تمرین قرار گیرد. برای تشویق، مدیران باید زمانی را برای مطالعه، خواندن و بحث در مورد بهترین عمل به منظور مقایسه آنها در برابر آنچه که واقعا انجام می شود، فراهم آورند.

3- اصلاح و بهبود باید دغدغه ای باشد که کارمند در آن راستا بکوشد. این مسئله تنها زمانی اتفاق می افتد که مدیر هر کوششی را بر مبنای افزایش توانایی ها و کیفیت بهتر زندگی کارکنان، از راه تعلیم، اعتماد و احترام حرفه ای قرار گیرد. »

و حال می خواهیم خصوصیات مدیران مدارس سنّتی و خصوصیات مدیران مدارس مبتنی بر " مدیریت کیفی فراگیر "، را مورد بررسی قرار دهیم: 

« شکل های سنّتی رهبری مدارس، اغلب دارای ویژگی های زیر است:

     1-  مشکل گشایی سریع ـ اطمینان خاطر از این که کار روزمره مدرسهتا حد ممکن به شیوه ای رها از مشکل انجام شود...

    2- وجود این پیش فرض که تغییر کاری ناچیز و معمولی است و نباید بر کار بنیانی مدرسه چیرگی یابد و مدیران را به میزان زیادی درگیر سازد. ( کاری را که همواره انجام میدهیم، انجام ده و همانی را که همیشه به دست می آوردیم، به دست آور».

   3- برنامه ریزی پس از پیشامد و برای رخداد بعدی: پیش از نیل کامل در ادراک کامل مسائل و اقدام های ضروری که باید انجام شود، در انتظار رخ دادن رویدادی بودن.

   4- به حداکثر رساند خردورزی: وظیفه مدیریت: خردورزی، مشکل گشایی، مهارت های منطقی، کنار گذاری هیجان ها، خلاقیت و شور و اشتیاق را ایجاب می کند.

   5- حالت سلطه پذیری اکثریت: بگذارید مسئولان نگران تصورهای بزرگ باشند؛ کار ما تمرکز بر جزئیات است.

   6- پذیرش نظام: ما قربانیان تاریخیم و تصمیم ها جایی دیگر گرفته می شود. ما اندکی می توانیم در شکل دهی راهبردهایمان دخالت داشته باشیم.

رهبری مدیریت کیفی فراگیر به مجموعه بسیار متفاوتی از پیش فرض ها در خصوص مدیریت و کار مدیران نیازمند است:

    1- رهبری مدیریت کیفی فراگیر، مترصد تصور، تواناسازی، واخنیار دادن به کارکنان سازمان ـ و نه در اندیشه موقع و مقام ـ است.

    2- نقش مدیریت کیفی فراگیر، فعال کردن، مربیگری، هدایت، رایزنی، آموزش و مساعدت وحمایت از همکاران به گونه ای است که آنها روی بینشی مشارکتی ـ راهبرد ـ و مجموعه ای از نتایج مورد نظر تمرکز یابند.

    3- رهبران دور اندیش مدیریت کیفی فراگیر در میابند که اختیار دادن به نزدیکترین افراد به فرایند [معلمان و مربیان]، برای اداره فرایند هزینه/کارایی پذیرفتنی است.

    4- رهبران مدیریرت کیفی فراگیر، بر تصور کامل تمکز دارند و آن را سرلوحه تفکر افراد قرار  می دهند.

    5- رهبران مدیریت کیفی فراگیر، همچنین در جستجوی چیزهای کوچکند که بتواند تفاوتی حیاتی را ایجاد نماید.

    6- رهبران مدیریت کیفی فراگیر، عقیده دارند که چالش و شادمانی باید شانه به شانه پیش رود و خنده نقشی التیام بخش دارد. »